Veri Güvenliği Neden Önemli?
Dijital çağda kişisel ve iş verilerimiz sürekli risk altındadır. Siber saldırılar, veri ihlalleri ve kimlik hırsızlığı her geçen gün artmaktadır. Verilerinizi korumak için doğru güvenlik önlemlerini almak kritik önemtedir.
Temel Güvenlik Tehditleri
- Fidye Yazılımları (Ransomware): Dosyalarınızı şifreleyen ve fidye isteyen kötü amaçlı yazılımlar
- Phishing: Sahte e-postalar ve web siteleriyle bilgi hırsızlığı
- Veri İhlalleri: Şirket veritabanlarından bilgi sızdırılması
- Casus Yazılımlar: Bilgisayarınızı izleyen ve veri toplayan programlar
- Kimlik Hırsızlığı: Kişisel bilgilerinizin çalınması ve kötüye kullanımı
Şifreleme Nedir?
Şifreleme, verilerinizi okunamaz hale getirerek sadece yetkili kişilerin erişmesini sağlayan bir güvenlik yöntemidir. Modern şifreleme algoritmaları matematiksel olarak kırılması neredeyse imkansız koruma sağlar.
Şifreleme Türleri
1. Simetrik Şifreleme
- Nasıl Çalışır: Aynı anahtar hem şifreleme hem şifre çözme için kullanılır
- Avantajları: Hızlı ve verimli
- Dezavantajları: Anahtar paylaşımı riskli
- Örnekler: AES-256, DES, 3DES
- Kullanım Alanları: Dosya şifreleme, disk şifreleme
2. Asimetrik Şifreleme
- Nasıl Çalışır: Public key (herkese açık) ve private key (gizli) çifti kullanılır
- Avantajları: Güvenli anahtar değişimi
- Dezavantajları: Daha yavaş
- Örnekler: RSA, ECC
- Kullanım Alanları: E-posta şifreleme, dijital imza
3. Hash Fonksiyonları
- Nasıl Çalışır: Veriyi tek yönlü olarak şifreler (geri alınamaz)
- Örnekler: SHA-256, MD5, bcrypt
- Kullanım Alanları: Şifre saklama, dosya doğrulama
Dosya Şifreleme Yöntemleri
1. Tam Disk Şifreleme (Full Disk Encryption)
Windows - BitLocker:
- Windows Pro, Enterprise ve Education sürümlerinde mevcut
- TPM chip ile otomatik koruma
- Recovery key yedekleme önemli
- Performans etkisi minimal
macOS - FileVault:
- Tüm Mac'lerde ücretsiz
- iCloud veya recovery key ile kurtarma
- M1/M2 çiplerde hardware hızlandırma
- Sistem tercihlerinden aktifleştirme
Linux - LUKS:
- Çoğu dağıtımda kurulum sırasında seçenek olarak sunulur
- Açık kaynak ve güvenilir
- Esnek konfigürasyon
2. Dosya/Klasör Bazlı Şifreleme
VeraCrypt (Ücretsiz, Açık Kaynak):
- Şifreli konteyner (sanal disk) oluşturma
- AES-256, Serpent, Twofish algoritmaları
- Hidden volume (gizli bölüm) özelliği
- Çapraz platform desteği
Kullanım Adımları:
- VeraCrypt'i indirin ve yükleyin
- "Create Volume" seçeneğini seçin
- Şifreli dosya konteyneri oluşturun
- Boyut ve şifreleme algoritmasını seçin
- Güçlü bir şifre belirleyin
- Konteyneri mount ederek kullanın
7-Zip (Sıkıştırma + Şifreleme):
- AES-256 şifreleme
- Dosya adı şifreleme (solid archive)
- Ücretsiz ve hafif
3. Bulut Depolama Şifreleme
Cryptomator (Ücretsiz):
- Dropbox, Google Drive, OneDrive için
- Client-side şifreleme (bulut sağlayıcısı anahtarı göremez)
- Mobil uygulama desteği
- Açık kaynak
Boxcryptor:
- Profesyonel kullanım için
- Ekip paylaşımı özellikleri
- Ücretsiz plan (1 bulut servis)
Şifre Yönetimi
Güçlü Şifre Oluşturma:
- Uzunluk: Minimum 16 karakter (önerilir: 20+)
- Karmaşıklık: Büyük+küçük harf, rakam, özel karakter
- Rastgelelik: Kişisel bilgiler içermesin
- Tekil: Her hesap için farklı şifre
Şifre Yöneticileri:
- Bitwarden: Açık kaynak, ücretsiz
- 1Password: Aile planları, kullanıcı dostu
- LastPass: Popüler ve güvenilir
- KeePass: Offline, tam kontrolde
İki Faktörlü Kimlik Doğrulama (2FA):
- Authenticator Uygulamaları: Google Authenticator, Authy, Microsoft Authenticator
- Hardware Tokens: YubiKey, Titan Security Key
- SMS (En Az Güvenli): Acil durumlar için yedek olarak
E-posta Şifreleme
PGP/GPG (Pretty Good Privacy):
- End-to-end şifreleme
- Dijital imza ile doğrulama
- Açık kaynak ve güvenilir
- Araçlar: Gpg4win (Windows), GPG Suite (Mac)
S/MIME (Secure/Multipurpose Internet Mail Extensions):
- Kurumsal ortamlarda yaygın
- Sertifika tabanlı
- Outlook ve Apple Mail entegrasyonu
ProtonMail:
- Varsayılan olarak şifreli
- Zero-access encryption
- İsviçre veri koruma yasaları
- Ücretsiz plan mevcut
Güvenli Dosya Paylaşımı
En İyi Uygulamalar:
- Şifrele ve Paylaş: Dosyayı şifreleyip şifreyi ayrı kanaldan gönderin
- Güvenli Platformlar: HTTPS destekli, şifreli transfer
- Erişim Kontrolü: Şifre koruması ve son kullanma tarihi
- İndirme Limiti: Maksimum indirme sayısı belirleyin
- Silme: Paylaşım sonrası dosyayı silin
Güvenli Paylaşım Servisleri:
- Send (Firefox Send alternatifi): End-to-end şifreleme
- Tresorit Send: Güvenli dosya paylaşımı
- OnionShare: Tor network üzerinden anonim paylaşım
Mobil Cihaz Güvenliği
- Ekran Kilidi: PIN, şifre, biyometrik
- Şifreleme: İşletim sistemi şifrelemesi aktif
- Uygulama İzinleri: Gereksiz izinleri kaldırın
- Güvenlik Güncellemeleri: Düzenli olarak güncelleyin
- Public Wi-Fi: VPN kullanın
- Yedekleme: Şifreli yedek alın
VPN (Virtual Private Network)
VPN Nedir ve Neden Kullanılır?
- İnternet trafiğinizi şifreler
- IP adresinizi gizler
- Coğrafi kısıtlamaları aşar
- Public Wi-Fi'de güvenlik sağlar
Güvenilir VPN Servisleri:
- NordVPN: Hızlı, geniş sunucu ağı
- ExpressVPN: Premium hizmet, güvenilir
- ProtonVPN: Gizlilik odaklı, ücretsiz plan
- Mullvad: Anonim kayıt, Bitcoin ödemesi
Veri İmha ve Güvenli Silme
Normal Silme Yeterli Değildir:
Çöp kutusundan silinen dosyalar disk üzerinde hala mevcuttur ve kurtarma yazılımları ile geri getirilebilir.
Güvenli Silme Araçları:
- Eraser (Windows): DoD 5220.22-M standardı
- Secure Delete (Mac): Çöp kutusunu güvenli boşaltma
- BleachBit: Çapraz platform, açık kaynak
- DBAN: Tüm diski temizleme (disk imha öncesi)
SSD'lerde Güvenli Silme:
- Geleneksel overwrite yöntemleri SSD'de etkisiz
- ATA Secure Erase komutu kullanın
- Tam disk şifreleme + şifre anahtarı imhası en güvenli yöntem
KVKK ve GDPR Uyumluluğu
Kişisel Veri Koruma:
- Veri Minimizasyonu: Sadece gerekli veriyi toplayın
- Şifreleme: Hassas verileri şifreleyin
- Erişim Kontrolü: Yetkili kişiler erişsin
- Saklama Süresi: Gerekli süreden fazla saklamayın
- Veri İhlali Bildirimi: 72 saat içinde rapor edin
FiConvert'te Güvenlik
FiConvert platformunda veri güvenliği:
- SSL/TLS Şifreleme: Tüm transferler 256-bit şifreli
- Otomatik Silme: 24 saat sonra dosyalar tamamen silinir
- Üçüncü Taraf Erişimi Yok: Dosyalarınız kimseyle paylaşılmaz
- Güvenli İşleme: Dosyalar izole ortamda işlenir
- KVKK Uyumlu: Türk veri koruma yasalarına tam uyum
- Gizlilik İlkesi: Dosya içeriklerine hiç bakmıyoruz
Güvenlik Kontrol Listesi
- ☑ Tam disk şifreleme aktif mi?
- ☑ Güçlü ve benzersiz şifreler kullanılıyor mu?
- ☑ Şifre yöneticisi var mı?
- ☑ 2FA her yerde aktif mi?
- ☑ İşletim sistemi güncel mi?
- ☑ Antivirüs yazılımı çalışıyor mu?
- ☑ Düzenli yedekleme yapılıyor mu?
- ☑ Hassas dosyalar şifreli mi?
- ☑ Public Wi-Fi'de VPN kullanılıyor mu?
- ☑ E-postalar şifreli mi?
Sonuç
Veri güvenliği ve şifreleme günümüzde vazgeçilmezdir. Kişisel ve iş verilerinizi korumak için:
- Şifreleme araçlarını aktif kullanın
- Güçlü şifreler ve 2FA'yı ihmal etmeyin
- Düzenli yedekleme yapın
- Güvenlik güncellemelerini takip edin
- Bilinçli ve dikkatli olun
Unutmayın: %100 güvenlik olmasa da, doğru önlemlerle riskleri minimal seviyeye indirebilirsiniz.